فواید زرشک ایرانی

مقدمه

زرشك بيدانه ايراني (berberis integerrima) به طور تجاري به خاطر ميوه آن مخصوصاً در خراسان جنوبي كشت مي شود. در حال حاضر بيش از 11 هكتار از زمين زيركشت، بيش از 9200 تن ميوه خشك را حاصل مي دهد. انواع مختلف زرشك در دنيا به دليل فوائد بيشمار مانند استفاده دارويي، غذايي و تزئيني معروف هستند. زرشكها، گروه بزرگي از درختچه هاي خاردار هميشه سبز يا خزان دار هستند كه به دليل مصارف و كاربردهاي متعدد از قبيل مصارف خوراكي ميوه نوع بيدانه، استفاده وسيع و روز افزون از خواص دارويي اندامهاي مختلف اقسام دانه دار خودرو، براي درمان بيماريها در پزشكي و كاربرد انواع اصلاح شده آنها به عنوان ارقام زينتي در گسترش فضاي سبز شهرها، ازاهميت ويژه اي برخوردارند. ميزان آنتوسيانين به عنوان شاخص كيفيت زرشك نيز به حساب مي آيد. اين مقدار تحت تأثير آب و هوا، تاريخ برداشت و زمان برداشت در روز بستگي دارد. ميزان مواد جامد (ssc كه تعيين كننده شيريني است) نيز به عنوان شاخص كيفي در نظر گرفته مي شود. ميوه زرشك بصورت خام يا پخته مصرف مي شود. زرشك تقريباً مانند مركبات حاوي ويتامين C است.

در ايران زرشك خشك شده در بسياري از مواد غذايي استفاده مي شود. علاوه بر اين، زرشك گاهي اوقات براي توليد محصولاتي مثل سس، ژله، آب ميوه، مربا، مارمالاد و نوشيدني گازدار استفاده مي شود.

ميوه زرشك طبيعتي سرد و خشك دارد و در طب سنتي مقوي كبد و قلب، صفرابر، مسكن حرارت معده و بندآورنده سيلان خون بواسير است، همچنين از خويريزي مزمن جلوگيري مي كند. بربرين يك آنتي بيوتيك طبيعي در گياه زرشك براي مقابله با باكتريهاي «استاف» است. برخي اثرات ديگر كه براي بربرين ذكر شده عبارتند از: كاهنده قندخون، ضد نقرس، ضد التهاب، ضد آكنه، ضد اسپاسم، كاهنده سطح خوني كلسترول، اسپرم كش، تحريك كننده انقباضات رحمي، كاهنده فشار خون و ضد تومور.